سپتوپلاستی بینی چیست و چگونه انجام میشود؟
سپتوم دیوارهای از جنس استخوان و غضروف است که بینی شما را به دو سوراخ جداگانه تقسیم میکند. هنگامی که سپتوم به یک طرف بینی شما جابهجا شود، به آن سپتوم انحرافی گفته میشود. برخی افراد با سپتوم انحرافی به دنیا میآیند، اما این وضعیت ممکن است به دلیل آسیب به بینی نیز ایجاد شود. بیشتر افراد با سپتوم انحرافی یک مجرای بینی بسیار کوچکتر از دیگری دارند که میتواند باعث دشواری در تنفس شود.
سایر علائم سپتوم انحرافی شامل خونریزی مکرر بینی و درد صورت است. تنها راه اصلاح سپتوم انحرافی جراحی است. سپتوپلاستی یک روش جراحی است که برای اصلاح سپتوم انحرافی انجام میشود. این جراحی سپتوم را صاف کرده و امکان جریان بهتر هوا از طریق بینی شما را فراهم میکند.
سپتوپلاستی جراحی داخل بینی برای صاف کردن سپتوم منحرف است. سپتوم شما، که در بزرگسالان حدود ۷ سانتیمتر (۲٫۵ تا ۳ اینچ) طول دارد، از غضروف و استخوان تشکیل شده است. این ساختار بخش داخلی بینی را به دو حفره یا سوراخ بینی تقسیم میکند.
اگر سپتوم شما منحرف (کج یا خمیده) باشد، میتواند یک یا هر دو سوراخ بینی را مسدود کرده و در جریان هوا اختلال ایجاد کند. سپتوم کج میتواند به دلیل آسیب ایجاد شود یا شما ممکن است با آن متولد شده باشید. در چنین شرایطی ممکن است به سپتوپلاستی نیاز داشته باشید. ارائهدهندگان مراقبت سلامت همچنین ممکن است سپتوپلاستی را برای موارد زیر توصیه کنند:
- برداشتن پولیپهای بینی
- درمان سینوزیت مزمن یا آپنه انسدادی خواب
- توقف خونریزیهای مکرر بینی (کمتر شایع)
- رسیدگی به سایر شرایطی که راه هوایی بینی را مسدود میکنند.
آمادگی برای سپتوپلاستی چگونه است؟
پیش از برنامهریزی سپتوپلاستی، احتمالاً با جراح ملاقات خواهید کرد. جراح درباره فواید و خطرات جراحی با شما صحبت میکند. این جلسه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بررسی سابقه پزشکی: جراح درباره بیماریهایی که دارید یا در گذشته داشتهاید سؤال میکند. همچنین درباره داروها یا مکملهایی که مصرف میکنید میپرسد.
- معاینه فیزیکی: جراح پوست و داخل و خارج بینی را بررسی میکند. ممکن است انجام برخی آزمایشها مانند آزمایش خون درخواست شود.
- عکسبرداری: ممکن است در مطب جراح از زوایای مختلف بینی شما عکس گرفته شود. اگر جراح فکر کند سپتوپلاستی ظاهر بیرونی بینی شما را تغییر میدهد، میتواند از این عکسها برای توضیح موضوع استفاده کند. این عکسها همچنین برای جراح در حین و بعد از جراحی به عنوان مرجع استفاده میشوند.
- گفتوگو درباره اهداف: شما و جراح باید درباره نتایج مورد انتظار از جراحی صحبت کنید. جراح برای شما توضیح میدهد که سپتوپلاستی چه کارهایی میتواند انجام دهد و چه کارهایی نمیتواند، و نتایج احتمالی چگونه خواهند بود
پزشک ممکن است از شما بخواهد دو هفته قبل از جراحی مصرف برخی داروها مانند آسپیرین، ایبوپروفن و دیگر رقیقکنندههای خون را متوقف کنید. این کار به کاهش خطر خونریزی بیش از حد در طول و بعد از جراحی کمک میکند. حتماً به پزشک خود اطلاع دهید اگر به دارویی خاص حساسیت دارید یا سابقه مشکلات خونریزی دارید.
در برخی موارد، سپتوپلاستی تحت بیحسی موضعی انجام میشود که ناحیه را بیحس کرده و از درد جلوگیری میکند. با این حال، بیشتر افراد این جراحی را تحت بیهوشی عمومی انجام میدهند، به این معنی که در طول جراحی در خواب هستند. اگر قرار است تحت بیهوشی عمومی باشید، از نیمهشب شب قبل از جراحی چیزی نخورید یا ننوشید. این کار به جلوگیری از تهوع و استفراغ در صورت بروز حالت تهوع ناشی از بیهوشی در طول جراحی کمک میکند.
یک عضو خانواده یا دوست را همراه خود بیاورید که بتواند شما را پس از جراحی به خانه ببرد. بیهوشی عمومی ممکن است باعث خوابآلودگی شما پس از عمل شود و تا زمانی که اثرات آن به طور کامل از بین نرفته است، نباید رانندگی کنید. پزشک ممکن است قبل از جراحی از بینی شما عکس بگیرد. مقایسه تصاویر قبل و بعد از عمل میتواند به شما کمک کند تا ببینید بینی شما چگونه تغییر کرده است.
مراحل سپتوپلاستی چگونه است؟
سپتوپلاستی معمولاً بسته به میزان پیچیدگی وضعیت بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه طول میکشد. شما تحت بیحسی موضعی یا بیهوشی عمومی خواهید بود، بسته به اینکه شما و پزشکتان چه تصمیمی گرفتهاید.
در یک روش معمول، جراح یک برش در یک طرف بینی شما ایجاد میکند تا به سپتوم دسترسی پیدا کند. سپس غشای مخاطی که پوشش محافظ سپتوم است، بلند میشود. پس از آن، سپتوم انحرافی به موقعیت درست خود منتقل میشود. هرگونه مانع مانند قطعات اضافی استخوان یا غضروف برداشته میشود. آخرین مرحله، بازگرداندن غشای مخاطی به محل اصلی خود است. ممکن است برای نگهداشتن سپتوم و غشا در جای خود به بخیه نیاز باشد. با این حال، در برخی موارد قرار دادن پنبه در بینی کافی است.
خطرات احتمالی سپتوپلاستی چیست؟
برخی افراد ممکن است در صورت عدم رضایت از نتایج به جراحی دوم نیاز داشته باشند. سایر خطرات مرتبط با سپتوپلاستی نادر هستند، اما ممکن است شامل موارد زیر باشند؛
- عفونت
- خونریزی بیش از حد
- کاهش حس بویایی (هیپوسمی)
- ایجاد اسکار (که معمولاً قابل مشاهده نیست زیرا داخل بینی است)
- سوراخشدگی (ایجاد حفره) در سپتوم
- هماتوم سپتوم (جمع شدن خون در سپتوم)
- بیحسی بینی و دندانها (معمولاً موقتی)
- سندرم شوک سمی (نادر)
- نشت مایع نخاعی (نادر)
خونریزی بیش از حد و عفونت از خطرات ممکن هر جراحی هستند. تمیز نگهداشتن بینی و شستن مکرر دستها میتواند این خطرات را کاهش دهد.
بهبودی پس از سپتوپلاستی چگونه است؟
سپتوپلاستی معمولاً بهصورت یک عمل سرپایی انجام میشود، مگر اینکه عوارض عمدهای بروز کند. این بدان معناست که شما میتوانید در همان روز عمل، پس از رفع اثر بیهوشی، به خانه بروید. بینی شما متورم، دردناک و با پنبه بسته خواهد شد تا خونریزی کنترل شود. این پنبهها معمولاً یک یا دو روز پس از عمل برداشته میشوند. پزشک شما همچنین در صورت لزوم داروهای مسکن تجویز خواهد کرد. پزشک احتمالاً از شما میخواهد که از مصرف آسپرین، ایبوپروفن و دیگر داروهایی که خون را رقیق میکنند، خودداری کنید. این اقدام به منظور کاهش خطر مشکلات خونریزی پس از عمل انجام میشود.
همچنین باید فعالیتهای بدنی خود را برای چند هفته پس از عمل محدود کنید تا ورم کاهش یابد و روند بهبودی تسریع شود که شامل اکثر انواع ورزشهای شدید مانند دویدن، وزنهبرداری و ورزشهای تماسی میشود. این فعالیتها میتوانند فشار خون را افزایش داده و منجر به خونریزی شدید شوند.
نکاتی برای بهبودی سریعتر:
- شبها سر خود را بالا نگه دارید تا ورم کاهش یابد.
- حداقل سه روز پس از عمل، از فین کردن خودداری کنید.
- لباسهایی بپوشید که از جلو دکمهدار هستند تا مجبور نباشید آنها را از روی سرتان بکشید.
چگونه میتوانم در طول دوران بهبودی از خودم مراقبت کنم؟
جراح برای بهبودی بهتر، فهرستی از دستورالعملها را در اختیار شما قرار میدهد. ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مراقبت از بینی: طی یک تا دو هفته اول از فینکردن خودداری کنید. هنگام عطسه دهان خود را باز نگه دارید و به پشت بخوابید و سر خود را بالا نگه دارید.
- مراقبت از پانسمان: گاز استریل را تا زمانی که ترشحات متوقف شود (معمولاً پس از دو روز) در بینی نگه دارید. اگر خونریزی به حدی باشد که مجبور باشید هر ساعت گاز را عوض کنید، با جراح خود تماس بگیرید.
- تمیز کردن بینی: پزشک به شما آموزش میدهد که بینی خود را با محلول نمکی شستوشو دهید. اگر اطراف سوراخهای بینی دچار پوستهریزی شدید، قسمت بیرونی را با یک گوشپاککن آغشته به مقدار مساوی آب و پراکسید هیدروژن تمیز کنید. هرگز گوشپاککن را داخل بینی فرو نبرید.
- خوردن: بهتر است طی یک تا دو هفته اول از خوردن غذاهای تند که باعث آبریزش بینی میشوند پرهیز کنید. در غیر این صورت، میتوانید مانند قبل غذا بخورید.
- داروها: میتوانید از مسکنهای بدون نسخه استفاده کنید. اگر تب خفیف (۱۰۱ درجه فارنهایت یا کمتر) داشتید، پزشک ممکن است مصرف تببر مانند استامینوفن را توصیه کند.
- سطح فعالیت: چند روز اول در خانه استراحت کنید. اغلب افراد حدود یک هفته بعد میتوانند فعالیتهای سبک (مانند پیادهروی یا کارهای سبک منزل) را از سر بگیرند. ممکن است یک ماه طول بکشد تا بتوانید فعالیتهای سنگین مانند ورزش را انجام دهید.
بعد از سپتوپلاستی چه اتفاقی میافتد؟
بعد از سپتوپلاستی، تیم پزشکی شما را تا زمان از بین رفتن اثر بیهوشی تحت نظر قرار میدهد. وقتی کاملاً بیدار شده و وضعیتتان پایدار باشد، میتوانید به خانه بروید.
پس از آن، تجربه موارد زیر بهطور موقت شایع است:
- ترشحات خونی (پانسمان به جذب آن کمک میکند)
- سردرد خفیف
- گرفتگی بینی
- احساس پری گوش
- تورم
در حدود یک هفته بعد باید به نزد پزشک مراجعه کنید. او در این ویزیت، هر اسپلینت یا پانسمانی که هنوز حل نشده باشد را برمیدارد.
چه زمانی باید با متخصص تماس بگیرم؟
در صورت تجربه هر یک از موارد زیر در دوران بهبودی، فوراً با پزشک تماس بگیرید:
- خونریزی شدید و غیرقابل کنترل بینی
- گیجی یا گمگشتگی ذهنی
- تب بالا (بیش از ۱۰۲ درجه فارنهایت) یا تبی که دو روز ادامه یابد؛
- سفتی گردن
- دردی که بدتر میشود و با دارو بهبود نمییابد؛
- سردردهای شدید
- مشکل در تنفس
اگر به دلیل انحراف سپتوم در تنفس مشکل دارید، سپتوپلاستی ممکن است گزینهای باشد. این عمل میتواند مسیرهای بینی را باز کند و به مشکلات مرتبط مانند خروپف یا آپنه خواب کمک کند. اما همه مشکلات تنفسی ناشی از سپتوم کج نیستند. به همین دلیل پزشک باید شما را معاینه کند تا مشخص شود علت علائم چیست. آنها میتوانند تشخیص دهند که آیا سپتوپلاستی میتواند به راحتتر نفس کشیدن شما کمک کند یا خیر.
چگونه پزشک متخصص انتخاب کنیم؟
در انجام یک رویه یا پروسیجر زیبایی، چه جراحی و چه غیر جراحی، میتوان انتخاب صحیح پزشک را مهمترین عامل رضایت و موفقیت از آن پروسیجر زیبایی دانست. گاهی ممکن است ما تمایل به انجام یک رویه زیبایی داشته باشیم و با مراجعه به پزشک متخصص متوجه شویم که اصلاً گزینه مناسبی برای آن روش نیستیم.
احتمالاً در مسیر جستجو و انتخاب پروسیجر مورد نظرمان با نام چند پزشک آشنا خواهیم شد؛ باید اطلاعات مربوط به تخصص آن پزشکانِ محترم را فقط از طریق سامانه جستجوی اعضاء نظام پزشکی استعلام بگیریم زیرا هنوز هیچ منبع رسمی دیگری در ایران وجود ندارد که به صورت صحیح تخصصهای دقیق پزشکان محترم در آن ذکر شده باشد.
به یاد داشته باشیم که امنترین محل برای استعلام تخصص درمانگران محترم از همین سامانه است. پروفایلهای شبکههای اجتماعی و عناوین درج شده در آنها، وبسایتها و عناوین درج شده در آنها، حتی در وبسایت زیستلاین و ... منبع جامع و مناسبی برای استعلام تخصص صحیح پزشکان نیستند. به عنوان مثال ممکن است ما در روندِ انتخاب پروسیجر زیباییمان متمایل شویم از فردی که پزشک زیبایی است کمک بگیریم اما زمانی که اطلاعات ایشان را در سازمان نظام پزشکی استعلام بگیریم عنوان دیگری را مشاهده کنیم؛ زیرا هنوز در ایران تخصصی به نام پزشک زیبایی وجود ندارد و عنوان پزشک زیبایی همسو با مدارک دانشگاهی نیست.
پس خواهشمندیم برای استعلام نام پزشک و تخصص ایشان به سامانه جستجوی اعضاء نظام پزشکی مراجعه کنید.
مطالب این سایت صرفاً جهت اطلاعرسانی است و نباید به عنوان جایگزینی برای تشخیص، تجویز یا درمان پزشکی در نظر گرفته شود. برای مشکلات پزشکی، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.
دیدگاه کاربران