نکروز بر اثر تزریق فیلر چیست و چگونه اتفاق می‌افتد؟
نکروز اصطلاح پزشکی برای مرگ بافت‌های بدن است. زمانی که سلول‌های بافت‌های بدن می‌میرند، این امر می‌تواند نواحی مختلفی از بدن از جمله استخوان‌ها، پوست و اندام‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد. نکروز ممکن است در اثر بیماری، عفونت، آسیب یا کاهش جریان خون به بافت‌ها رخ دهد.
با افزایش گسترش روش‌های زیبایی مانند تزریق فیلرها ، گزارش‌هایی از عوارض جدّی مانند انسداد عروقی، ایسکمی بافتی و نکروز پوست ظاهر شده است. پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که بیشتر موارد نکروز، زمانی رخ می‌دهند که فیلر به‌طور تصادفی وارد رگ خونی می‌شود یا روی یک شریان فشار می‌آورد و جریان خون پوست قطع می‌گردد. در نتیجه، اکسیژن و مواد مغذی به آن ناحیه نمی‌رسد و پوست ممکن است دچار آسیب شود.
نکروز در پزشکی به حالتی گفته می‌شود که سلول‌های بافت بدن بر اثر قطع جریان خون یا آسیب شدید، می‌میرند. در زمینه زیبایی، نکروز پوستی می‌تواند بعد از تزریق فیلر اتفاق بیفتد. در این شرایط، پوست در ناحیه‌ای کوچک یا بزرگ ممکن است سفید، کبود یا بنفش شود، دردناک گردد و در موارد پیشرفته‌تر زخم یا اسکار ایجاد شود.
چرا بعد از فیلر نکروز رخ می‌دهد؟
بر اساس مرور مطالعات در مجلات علمی یکی از دلایل نکروز، انسداد عروقی است. این اتفاق ممکن است در یکی از حالت‌های زیر رخ دهد:
- ورود مستقیم فیلر به داخل شریان
- فشار بیش از حد فیلر روی رگ‌های کوچک پوست
- تزریق در ناحیه‌های پرخطر (مثل بینی، بین ابروها، شیار نازولبیال)
- حجم زیاد تزریق یا استفاده از تکنیک نادرست
علائم نکروز پس از تزریق فیلر (پرکننده‌های پوستی) چیست؟
فیلرهای پوستی، به‌ویژه فیلرهای حاوی اسید هیالورونیک، از روش‌های زیبایی هستند که برای حجم‌دهی به پوست استفاده می‌شوند. این درمان‌ها معمولاً ایمن‌اند اگر توسط متخصص و از مواد مرغوب استفاده شود اما در مواردی نکروز گزارش شده است.
علائم نکروز پس از تزریق فیلر ممکن است بلافاصله یا چند ساعت بعد از تزریق بروز کند و شامل موارد زیر است:
- درد و ناراحتی بیش از حد انتظار پس از درمان
- حساسیت و التهاب
- سفید شدن یا بی‌رنگ شدن پوست
- قرمزی لکه‌لکه
- تغییر رنگ پوست به آبی یا بنفش
چه کسانی بیشتر در معرض خطر نکروز بر اثر تزریق فیلر هستند؟
- افرادی که در مراکز غیرپزشکی یا توسط افراد فاقد مجوز تزریق انجام می‌دهند؛
- تزریق در نواحی پرخطر مثل بینی و بین ابروها
- استفاده از فیلرهای غیراستاندارد یا با ویسکوزیته بالا
- تزریق با سوزن تیز و فشار زیاد
- افرادی با سابقه اختلالات عروقی یا مصرف سیگار
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. نکات زیر توسط متخصصان پوست و جراحان پلاستیک برای کاهش خطر توصیه می‌شوند:
- تزریق توسط پزشک باتجربه و آموزش‌دیده در آناتومی صورت
- استفاده از فیلرهای معتبر و دارای تأییدیه FDA یا CE
- تزریق با حجم کم و فشار پایین
- شناسایی دقیق نواحی پرخطر
- در صورت امکان، استفاده از سونوگرافی برای تشخیص مسیر عروق قبل از تزریق
- وجود داروی هیالورونیداز در مطب برای مواقع اورژانسی (در فیلرهای هیالورونیک)
الگوهای مختلف نکروز چگونه است؟
وقتی سلول‌های بدن در اثر نکروز می‌میرند، ظاهر و الگوهای متفاوتی پیدا می‌کنند. سلول‌های مرده به یکی از شش شکل مختلف دیده می‌شوند که عبارت‌اند از:
1) نکروز انعقادی
در نکروز انعقادی، سلول‌های مرده تا چند روز پس از مرگ، سفت باقی می‌مانند و ظاهری نسبتاً طبیعی دارند. کمبود خون یا اکسیژن در هر قسمتی از بدن ـ به جز مغز ـ می‌تواند باعث بروز نکروز انعقادی شود.
2) نکروز مایع‌شونده
در نکروز مایع‌شونده، سلول‌های مرده طی چند ساعت پس از مرگ به‌طور جزئی یا کامل حل می‌شوند و سپس به مایع غلیظ و چسبنده‌ای تبدیل می‌گردند. این سلول‌ها گاهی به رنگ زرد کرمی درمی‌آیند، زیرا چرک در حال تشکیل است. عفونت‌ها و کمبود اکسیژن در مغز از علل اصلی این نوع نکروز هستند.
3) نکروز چربی
در نکروز چربی، سلول‌های آسیب‌دیده آنزیم‌هایی آزاد می‌کنند که موجب مایع شدن بافت می‌شوند. سپس این مایع با کلسیم ترکیب شده و رسوبات سفید و گچی‌رنگی روی سلول‌ها تشکیل می‌دهد. پانکراتیت حاد شایع‌ترین علت نکروز چربی است، اما این نوع نکروز می‌تواند در بافت پستان نیز دیده شود.
4) نکروز پنیری
در نکروز پنیری، سلول‌های مرده سفید و نرم به نظر می‌رسند و ظاهری شبیه پنیر دارند. واژه‌ی "caseous" در لاتین به معنای شبیه پنیر است. این نوع نکروز به طور خاص در بیماری سل ریوی مشاهده می‌شود.
5) نکروز فیبرینوئید
در نکروز فیبرینوئید، سلول‌های مرده صورتی‌رنگ و فاقد ساختار مشخص هستند زیرا پروتئین‌های پلاسما (فیبرین‌ها) از دیواره‌های عروق خونی نشت کرده‌اند. این نوع نکروز معمولاً در اثر بیماری‌های خودایمنی یا عفونت‌هایی رخ می‌دهد که به دیواره‌ی عروق آسیب می‌زنند.
6) نکروز گانگرنی
در نکروز گانگرنی، پوست سیاه می‌شود و نشانه‌هایی از تجزیه و پوسیدگی دارد. کمبود جریان خون در پاها معمول‌ترین علت این نوع نکروز است، اما ممکن است بازوها و انگشتان را نیز درگیر کند.
اگر بعد از تزریق فیلر یا نخ‌لیفت، هرکدام از این علائم را داشتید، فوراً مراجعه کنید:
- درد غیرعادی و شدید در محل تزریق
- تغییر رنگ سریع پوست
- تاری دید یا احساس فشار در اطراف چشم
- لکه‌های بنفش یا زخم در حال گسترش
تشخیص و درمان در چند ساعت اول می‌تواند تفاوت بین بهبود کامل و آسیب دائمی پوست باشد.
انواع مختلف نکروز چگونه است؟
نکروز می‌تواند نواحی گوناگون بدن مانند استخوان‌ها، پوست و اندام‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد. انواع مختلف نکروز عبارت‌اند از:
نکروز آواسکولار
این نوع نکروز با نام‌های استئونکروز، نکروز آسپتیک یا نکروز استخوانی نیز شناخته می‌شود. نکروز آواسکولار زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به بافت استخوان مسدود شود. این قطع جریان خون باعث تخریب و در نهایت مرگ بافت استخوانی می‌گردد. شایع‌ترین نوع آن نکروز سر استخوان ران (هیپ) است.
استئونکروز فک
استئونکروز فک نوعی از نکروز آواسکولار است. این عارضه دهانی زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های استخوان فک بمیرند. استئونکروز فک می‌تواند باعث درد شدید در دهان و فک شود و گاهی ترشح چرک از دهان و فک را نیز به همراه دارد.
نکروز پانکراس
نکروز پانکراس یک عارضه‌ی جدی ناشی از پانکراتیت حاد است. هنگامی که جریان خون به پانکراس قطع شود، بافت پانکراس می‌میرد. در این وضعیت، پانکراس ممکن است دچار عفونت شود که می‌تواند به خون سرایت کرده و موجب سپسیس (عفونت خونی) و نارسایی اندام‌ها گردد.
نکروز چربی پستان
نکروز چربی پستان یک وضعیت غیرسرطانی (خوش‌خیم) است که در اثر آسیب به بافت چربی پستان رخ می‌دهد. معمولاً بدن بافت آسیب‌دیده را با بافت اسکار جایگزین می‌کند، اما در نکروز چربی، برخی از سلول‌های چربی می‌میرند و به‌جای اسکار، کیست روغنی تشکیل می‌شود.
نکروز توبولی حاد
نکروز توبولی حاد یک اختلال کلیوی است. زمانی که سلول‌های توبول‌های کلیه (مجرای کوچک فیلترکننده خون) آسیب ببینند، ممکن است منجر به نارسایی حاد کلیه شود.
نکروز ناشی از پرتو
نکروز ناشی از پرتو یکی از عوارض نادر پرتودرمانی با دوز بالا در ناحیه‌ی مغز، سر یا گردن است. این نوع نکروز می‌تواند باعث مرگ دائمی بافت مغز شود.
نکروز پاپیلای کلیه
این نوع نکروز زمانی رخ می‌دهد که بخش‌های پاپیلای کلیه ـ یعنی انتهای لوله‌هایی که ادرار را به مثانه هدایت می‌کنند ـ از بین بروند.
نکروز پوستی
نکروز پوستی یا گانگرن زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون به بافت‌های بدن یا اندام‌های داخلی مسدود شود. عفونت‌های باکتریایی نیز می‌توانند عامل آن باشند. این وضعیت معمولاً در انگشتان دست و پا، کف دست یا پا دیده می‌شود، اما ممکن است هر بخش دیگری از بدن را نیز درگیر کند.
نکروز ناشی از گزش عنکبوت
این نوع نکروز ممکن است در اثر گزش عنکبوت قهوه‌ای منزوی (recluse spider)ایجاد شود. زهر این عنکبوت می‌تواند باعث زخم پوستی با بافت مرده شود، هرچند بروز نکروز در اثر گزش عنکبوت نسبتاً نادر است.
نکروز پالپ دندان
نکروز پالپ زمانی رخ می‌دهد که بافت نرم داخل دندان (پالپ) بمیرد. در هر دندان، حفره‌ای وجود دارد که شامل بافت نرم، رگ‌های خونی و اعصاب است. اگر دندان آسیب ببیند یا پوسیده شود، پالپ می‌تواند عفونی شده و بمیرد.
نکروز بعد از تزریق فیلر یا نخ‌لیفت عارضه‌ای نادر ولی جدی است. با انتخاب پزشک باتجربه، استفاده از فیلر استاندارد و آگاهی از علائم هشدار، می‌توان از این اتفاق پیشگیری کرد. اگر پس از تزریق هرگونه تغییر رنگ، درد یا احساس غیرعادی داشتید، مراجعه فوری به پزشک می‌تواند جان بافت پوست شما را نجات دهد.
چگونه پزشک متخصص انتخاب کنیم؟
در انجام یک رویه یا پروسیجر زیبایی، چه جراحی و چه غیر جراحی، می‌توان انتخاب صحیح پزشک را مهم‌ترین عامل رضایت و موفقیت از آن پروسیجر زیبایی دانست. گاهی ممکن است ما تمایل به انجام یک رویه زیبایی داشته باشیم و با مراجعه به پزشک متخصص متوجه شویم که اصلاً گزینه مناسبی برای آن روش نیستیم.
احتمالاً در مسیر جستجو و انتخاب پروسیجر مورد نظرمان با نام چند پزشک آشنا خواهیم شد؛ باید اطلاعات مربوط به تخصص آن پزشکانِ محترم را فقط از طریق سامانه جستجوی اعضاء نظام پزشکی استعلام بگیریم زیرا هنوز هیچ منبع رسمی دیگری در ایران وجود ندارد که به صورت صحیح تخصص‌های دقیق پزشکان محترم در آن ذکر شده باشد.
به یاد داشته باشیم که امن‌ترین محل برای استعلام تخصص درمانگران محترم از همین سامانه است. پروفایل‌های شبکه‌های اجتماعی و عناوین درج شده در آن‌ها، وب‌سایت‌ها و عناوین درج شده در آن‌ها، حتی در وب‌سایت زیست‌لاین و ... منبع جامع و مناسبی برای استعلام تخصص صحیح پزشکان نیستند. به عنوان مثال ممکن است ما در روندِ انتخاب پروسیجر زیباییمان متمایل شویم از فردی که پزشک زیبایی است کمک بگیریم اما زمانی که اطلاعات ایشان را در سازمان نظام پزشکی استعلام بگیریم عنوان دیگری را مشاهده کنیم؛ زیرا هنوز در ایران تخصصی به نام پزشک زیبایی وجود ندارد و عنوان پزشک زیبایی همسو با مدارک دانشگاهی نیست.
پس خواهشمندیم برای استعلام نام پزشک و تخصص ایشان به سامانه جستجوی اعضاء نظام پزشکی مراجعه کنید.
مطالب این سایت صرفاً جهت اطلاع‌رسانی است و نباید به عنوان جایگزینی برای تشخیص، تجویز یا درمان پزشکی در نظر گرفته شود. برای مشکلات پزشکی، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.
_thumbnail.jpg)
