کلوئید چرا به وجود میآید و چه درمان‌هایی برای آن وجود دارد؟
کلوئید نوعی اسکار برجسته است. برخلاف سایر انواع اسکارهای برجسته، کلوئیدها بسیار بزرگ‌تر از زخمی رشد می‌کنند که باعث ایجاد آنها شده است. متخصصان پوست دارای بورد تخصصی در درمان کلوئیدها تجربه و مهارت ویژه دارند.
کلوئیدها اغلب در یکی از این نواحی دیده می‌شوند:
- گوش یا نرمه گوش
- خط فک
- قفسه سینه
- قسمت بالایی پشت
- شانه‌ها
از آنجا که کلوئید پس از آسیب پوستی به وجود میآید، ممکن است در سایر نقاط بدن نیز ظاهر شود. برای نمونه، زنی با پوست مستعد کلوئید ممکن است پس از سزارین، هیسترکتومی یا جراحی‌های دیگر در ناحیه شکم، دچار کلوئید در همان ناحیه شود. پیرسینگ ناف نیز می‌تواند موجب ایجاد کلوئید روی شکم گردد. مردانی با پوست تیره که ناحیه ریش خود را می‌تراشند، ممکن است کلوئید روی صورت پیدا کنند. ایجاد کلوئید روی اندام تناسلی، کف دست، کف پا یا زبان بسیار نادر است.
کلوئید چگونه ایجاد میشود؟
در زمان شکلگیری کلوئید ممکن است یکی یا چند مورد از موارد زیر را مشاهده کنید:
ظاهر شدن تدریجی
پس از آسیب پوست، ممکن است ۳ تا ۱۲ ماه یا حتی بیشتر طول بکشد تا نخستین نشانه‌های کلوئید ظاهر شوند. اولین علامت معمولاً ضخیم شدن پوست است. حدود ۲۰ درصد از کلوئیدها بیش از یک سال پس از آسیب اولیه ظاهر می‌شوند.
رشد
برای مثال، کلوئید روی نرمه گوش ممکن است ابتدا شبیه جوشی کوچک بود، اما به رشد خود ادامه دهد. بیشتر کلوئیدها پس از ظاهر شدن، هفته‌ها یا ماهها رشد می‌کنند و برخی تا سالها به رشد ادامه می‌دهند. رشد معمولاً آهسته است، اما در مواردی سریعتر رخ میدهد.
درد، خارش یا سوزش
در زمان رشد، کلوئید ممکن است حساس یا دردناک باشد. ممکن است خارش یا احساس سوزش ایجاد کند. علائم معمولاً پس از توقف رشد پایان می‌یابند، اما همیشه این‌گونه نیست. برای نمونه، مردی که پس از بهبودی آبله‌مرغان دچار کلوئیدهای صورت شده بود، دهه‌ها بعد نیز از خارش و درد آنها شکایت داشت.
تغییر رنگ
رنگ کلوئید، مانند مورد روی شانه این بیمار، می‌تواند با رنگ طبیعی پوست متفاوت باشد. در ابتدا معمولاً قرمز، صورتی یا کمی تیره‌تر از پوست طبیعی است. با رشد، ممکن است تیره‌تر شود. برخی از کلوئیدها در مرکز روشن‌تر و در لبه‌ها تیره‌تر می‌شوند.
تیرگی پس از قرارگیری در معرض آفتاب
برخی افراد می‌گویند پس از ماندن در آفتاب، کلوئیدشان تیره‌تر شده است. این تیرگی ممکن است دائمی باشد.
توقف رشد
وقتی رشد کلوئید متوقف میشود، معمولاً در همان اندازه باقی می‌ماند. برخلاف انواع دیگر زخم‌ها، کلوئید به‌ندرت بدون درمان محو میشود.
آیا کلوئیدها از نظر شکل، اندازه و بافت متفاوت‌اند؟
کلوئیدی که روی پوست شما دیده میشود، ممکن است با کلوئید شخص دیگری کاملاً متفاوت باشد. حتی روی پوست یک فرد، چند کلوئید می‌توانند ظاهری بسیار متفاوت از هم داشته باشند. در ادامه، برخی ویژگی‌های متغیر کلوئیدها آورده شده است:
تفاوت در شکل
بیشتر کلوئیدها گرد، بیضی یا کشیده هستند. روی قفسه سینه، بازو یا پا، معمولاً برجسته با سطحی صاف دیده می‌شوند. اما روی گوش، گردن یا شکم ممکن است از سطح پوست آویزان باشند.
تفاوت در اندازه
اندازه کلوئید می‌تواند از اندازه یک جوش تا بزرگ‌تر از یک توپ فوتبال متغیر باشد.
تفاوت در بافت
بافت بیشتر کلوئیدها سخت و لاستیکی یا نرم و خمیری‌شکل است. در لمس، معمولاً یکی از این دو حالت را دارد، هرچند گاهی بافت آن میان‌حالتی بین سخت و نرم است.
تفاوت در تعداد
تعداد کلوئیدها نیز در افراد مختلف متفاوت است.
بیشتر افراد یک یا دو کلوئید دارند
بیشتر افراد تنها یک یا دو کلوئید ایجاد می‌کنند، اما برخی چندین کلوئید دارند. احتمال ایجاد کلوئیدهای متعدد پس از بهبود آکنه یا آبله‌مرغان بیشتر است، هرچند همیشه چنین نیست. دختری که در این تصویر دیده میشود، پس از بهبودی از آبله‌مرغان دو کلوئید روی پوست خود ایجاد کرده است.
کلوییدها چه مشکلاتی می‌توانند ایجاد کنند؟
اگرچه بیشتر کلوئیدها بی‌ضرر هستند، اما ممکن است در زندگی روزمره اختلال ایجاد کنند. یک کلوئید می‌تواند:
- حرکت یا کشش بدن را محدود کند؛
زمانی‌که کلوئید ناحیه بزرگی را پوشش دهد یا روی مفصل تشکیل شود، بافت زخم سفت و منقبض‌شده ممکن است محدوده حرکتی را کاهش دهد. در این حالت، توانایی انجام کارهایی مانند دست دراز کردن، راه رفتن یا فعالیت‌های دیگر ممکن است تحت‌تأثیر قرار گیرد.
- خونریزی یا عفونت کند؛
کلوئید به‌ندرت به‌خودی‌خود باز میشود. همانند سایر بخش‌های پوست، اگر به کلوئید آسیب وارد شود، ممکن است خونریزی کند. کلوئید باز می‌تواند عفونی شود. اگر زخمی روی کلوئید بهبود نیابد، باید به متخصص پوست (درماتولوژیست) مراجعه شود.
- باعث ناراحتی روحی یا کاهش اعتمادبه‌نفس شود؛
داشتن کلوئید می‌تواند بر خودباوری و احساس فرد نسبت به ظاهرش اثر منفی بگذارد. از آنجا که این زخم‌ها معمولاً قابل‌مشاهده هستند، بسیاری از افراد به‌دلیل نارضایتی از ظاهر کلوئید به دنبال درمان می‌روند. هنگامی که افراد برای درمان به متخصص پوست مراجعه می‌کنند، معمولاً می‌پرسند که چه عاملی باعث ایجاد این زخم‌ها شده است.
علت ایجاد کلوئید چیست؟
هر عاملی که باعث ایجاد زخم پوستی شود، می‌تواند منجر به شکلگیری کلوئید گردد. اگر پوست فرد مستعد تشکیل کلوئید باشد (که در همه افراد چنین نیست)، این نوع زخم ممکن است پس از موارد زیر ایجاد شود:
- پیرسینگ بدن به‌ویژه پیرسینگ گوش
- دوره‌ای از آکنه یا آبله‌مرغان معمولاً در صورت، قفسه سینه یا پشت
- سوختگی
- بریدگی، خراش یا گزش حشره
- زخم عمیق مانند زخم سوراخ‌شده
- بیماری پوستی التهابی مانند فولیکولیت
- خالکوبی (تتو)
- زخم ناشی از جراحی، اقدامات پزشکی یا تزریق
برخی افراد ممکن است هنگام تراشیدن ناحیه ریش دچار کلوئید شوند. همچنین ممکن است کلوئید روی پوست بدون آسیب ظاهری نیز شکل بگیرد که به آن کلوئید خودبه‌خودی گفته میشود. کلوئید خودبه‌خودی بسیار نادر است و تنها چند مورد از آن گزارش شده است.
یافتههای پژوهشی نشان میدهد که این نوع کلوئید ممکن است زمانی ایجاد شود که:
- آسیب پوستی بسیار جزئی باشد و فرد متوجه آن نشود.
- یک بیماری درون‌بدنی موجب التهاب شدید شود.
- فرد داروی خاصی مصرف کرده باشد.
فرآیند دقیق ایجاد کلوئید در بدن هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است. دانشمندان می‌دانند که بدن در هنگام ترمیم پوست آسیب‌دیده، کلاژن بیش از حد نیاز تولید میکند. به همین دلیل، زخم کلوئیدی بزرگ‌تر از زخمی میشود که آن را ایجاد کرده است. برای درک بهتر تمام فرآیندهای درونی بدن در این زمینه، متخصصان پوست همچنان در حال پژوهش بر روی کلوئیدها هستند.
آیا ملانین باعث ایجاد کلوئید میشود؟
ملانین رنگدانه‌ای است که رنگ پوست، مو و چشم‌ها را تعیین میکند. هرچه بدن ملانین بیشتری تولید کند، پوست، مو و چشم‌ها تیره‌تر خواهند بود.
پژوهشگران در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ملانین در ایجاد کلوئید نقشی دارد یا خیر، زیرا:
- افراد سیاهپوست ملانین بیشتری دارند و بیشتر از سفیدپوستان دچار کلوئید می‌شوند.
- زمانی‌که پوست آسیب می‌بیند، بدن سلول‌های رنگدانه‌ساز (ملانوسیت‌ها) را فعال میکند، بنابراین ملانین بیشتری در محل آسیب تجمع می‌یابد.
- کلوئیدها بیشتر در نواحی از بدن ایجاد می‌شوند که تعداد ملانوسیت‌ها در آن بیشتر است برای مثال، احتمال ایجاد کلوئید روی قفسه سینه بیشتر از کف دست است.
این یافته‌ها به‌وضوح نشان می‌دهند که ملانین ممکن است در تشکیل کلوئید نقش داشته باشد.
چه عواملی خطر ابتلا به کلوئید را افزایش می‌دهند؟
در جریان مطالعات مربوط به علل ایجاد کلوئید، متخصصان پوست دریافتند که برخی افراد بیش از دیگران مستعد ابتلا به این نوع زخم هستند. عواملی که به‌نظر می‌رسد خطر را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:
- تبار آفریقایی، آسیایی یا آمریکای لاتین:
در ایالات متحده، کلوئیدها در میان افراد سیاهپوست و لاتین‌تبار شایعتر از کسانی با پوست روشن‌تر هستند. در آسیا، افراد چینی‌تبار بیشترین خطر ابتلا به کلوئید را دارند. - سابقه خانوادگی کلوئید:
حدود یک‌سوم از افراد مبتلا به کلوئید یک خویشاوند درجه‌یک (مانند پدر، مادر، خواهر، برادر یا فرزند) دارند که او نیز دچار کلوئید شده است. این الگوی خانوادگی در میان افراد با تبار آفریقایی یا آسیایی شایعتر است. - سن (بین ۱۰ تا ۳۰ سال):
این بازه زمانی، دوره اوج احتمال ایجاد کلوئید است. بیشتر افراد نخستین کلوئید خود را در دهه بیست زندگی مشاهده می‌کنند. با این حال، کلوئید می‌تواند در هر سنی ایجاد شود — از نوزادان گرفته تا افراد بیش از ۷۰ سال. - بارداری:
تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند احتمال بروز کلوئید را افزایش دهد.
چگونه متخصصان پوست کلوئید را تشخیص می‌دهند؟
یک متخصص پوست معمولاً می‌تواند تنها با مشاهده‌ی ضایعه، کلوئید را تشخیص دهد. گاهی اوقات، بیماری پوستی دیگری ممکن است ظاهری مشابه کلوئید داشته باشد. برای مثال، اگر فردی نسبت به طلای گوشواره‌هایش واکنش آلرژیک پوستی نشان دهد، تورم ایجادشده ممکن است شبیه کلوئید به نظر برسد. اگر احتمال وجود بیماری دیگری مطرح باشد، متخصص پوست می‌تواند بیوپسی پوست انجام دهد. این یک روش ساده است که در مطب انجام میشود و بیمار در تمام مدت بیدار است. برای انجام بیوپسی پوست، متخصص پوست ناحیه را بی‌حس کرده و مقدار کمی از پوست را برمی‌دارد تا زیر میکروسکوپ بررسی شود. نمونه‌ی برداشته‌شده به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال میشود. پزشکی که نمونه را بررسی میکند گزارشی می‌نویسد که یافتههای میکروسکوپی را توضیح میدهد. اگر مشخص شود که شما کلوئید دارید، متخصص پوست می‌تواند برنامه‌ی درمانی متناسب با شرایط شما تهیه کند.
چگونه متخصصان پوست کلوئید را درمان می‌کنند؟
برای دستیابی به بهترین نتیجه، متخصصان پوست اغلب بیش از یک روش درمانی را برای کلوئید توصیه می‌کنند. این اسکارها ممکن است به سختی از بین بروند و بعضی از آنها پس از درمان مجدداً رشد کنند. استفاده از دو یا چند روش درمانی معمولاً نتایج بهتری به همراه دارد.
پیش از مراجعه به متخصص پوست، بهتر است در مورد انتظارات خود از درمان فکر کنید. برای مثال، به پرسش‌های زیر بیندیشید:
- آیا کاهش علائمی مانند درد یا خارش برایتان از همه مهم‌تر است؟
- آیا صاف‌تر یا نرم‌تر شدن کلوئید باعث میشود احساس بهتری داشته باشید؟
- اگر کلوئید روی گوش دارید، آیا هدف اصلی‌تان این است که دوباره بتوانید گوشواره بپوشید؟
دانستن انتظارات شما به متخصص پوست کمک میکند اطلاعات واقع‌بینانه‌ای درباره‌ی آنچه درمان می‌تواند انجام دهد در اختیارتان بگذارد، و همچنین بتواند برنامه‌ی درمانی مناسب شما را تنظیم کند.
اگر پیش‌تر درمان کلوئید داشته‌اید، حتماً متخصص پوست را در جریان بگذارید؛ مهم است که متخصص پوست بداند پوست شما در گذشته به درمان چگونه پاسخ داده است.
برنامه‌ی درمانی برای کلوئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی یا داروهای دیگر
این تزریق‌ها معمولاً بخشی از برنامه‌ی درمانی کلوئید هستند. وقتی دارو به درون کلوئید تزریق میشود، به کوچک‌تر شدن اسکار کمک میکند. بیماران معمولاً چند نوبت تزریق دریافت می‌کنند. تزریق‌های اولیه معمولاً علائم را کاهش داده و باعث نرم‌تر شدن بافت کلوئید می‌شوند. بین ۵۰ تا ۸۰ درصد کلوئیدها پس از تزریق کوچک می‌شوند. با این حال، بسیاری از آنها ظرف پنج سال دوباره رشد می‌کنند. برای بهبود نتایج، متخصص پوست ممکن است پس از تزریق‌ها، درمانهای دیگری مانند جراحی کلوئید یا استفاده از پوشش فشاری را پیشنهاد کند.
تزریق کورتیکواستروئیدها به‌ویژه برای کلوئیدهای گوش مفید است. اگر کلوئید روی لاله‌ی گوش دارید، استفاده از گوشواره‌ی فشاری که به لاله گوش فشار ملایمی وارد میکند نیز ممکن است در جلوگیری از بازگشت کلوئید کمک‌کننده باشد. در افرادی با رنگ پوست تیره‌تر، یکی از عوارض احتمالی تزریق کورتیکواستروئید، ایجاد لکه‌های روشن در محل تزریق است. برای پیشگیری از این مسئله، متخصص پوست می‌تواند از داروهای دیگری استفاده کند.
جراحی کلوئید
متخصص پوست می‌تواند کلوئید را به‌صورت جراحی خارج کند. اگرچه این روش ممکن است به‌نظر راه‌حلی دائمی بیاید، اما باید دانست که تقریباً در ۱۰۰ درصد موارد، کلوئید پس از جراحی دوباره بازمی‌گردد. برای کاهش خطر بازگشت کلوئید پس از جراحی، بیشتر بیماران پس از عمل، درمان تکمیلی دریافت می‌کنند. استفاده از پوشش فشاری یا انجام کرایوسرجری (انجماد درمانی) می‌تواند خطر بازگشت را کاهش دهد. برخی بیماران همچنین پیش از جراحی چند نوبت تزریق کورتیکواستروئید دریافت می‌کنند تا احتمال بازگشت کمتر شود. برای مثال، ممکن است متخصص پوست هر ۲ تا ۳ هفته، چهار نوبت تزریق قبل از جراحی انجام دهد.
گوشواره، پانسمان یا پوشش فشاری
این وسایل معمولاً پس از جراحی کلوئید برای کاهش جریان خون در ناحیه استفاده می‌شوند تا از بازگشت کلوئید جلوگیری کنند. با این حال، استفاده‌ی منظم از آنها ممکن است دشوار باشد، زیرا این وسایل معمولاً ناراحت‌کننده هستند. برای اثربخشی، بیمار باید آنها را روزانه ۱۲ تا ۲۰ ساعت و به مدت چندین ماه بپوشد. در این میان، گوشواره‌ی فشاری معمولاً راحت‌تر از سایر گزینه‌هاست.
ورقه‌های ژل سیلیکونی
این ورقه‌ها از سیلیکون پزشکی ساخته شده‌اند و ممکن است به صاف شدن کلوئید کمک کنند. به همین دلیل، می‌توان آنها را روی یک کلوئید تازه یا پس از آسیب پوستی برای جلوگیری از تشکیل کلوئید به کار برد. هنگام استفاده از ورقه‌ی ژل سیلیکونی، هرگز نباید آن را روی زخم باز یا دلمه قرار دهید. پس از بهبود کامل زخم، می‌توانید استفاده از ورقه‌ی سیلیکونی را آغاز کنید. متخصصان پوست همچنین ممکن است از ورقه‌های ژل سیلیکونی به‌عنوان بخشی از درمان ترکیبی استفاده کنند تا خطر بازگشت کلوئید پس از جراحی را کاهش دهند.
انجماد (کرایوسرجری)
اگر پوست تیره دارید، ممکن است این روش برای شما توصیه نشود، زیرا کرایوسرجری می‌تواند باعث ایجاد لکه‌ی دائمی روشن در پوست قهوه‌ای یا سیاه شود.
در این روش، متخصص پوست ماده‌ای بسیار سرد را به کار می‌برد تا کلوئید را از درون منجمد کند، در حالیکه پوست زیر آن حفظ میشود. این کار می‌تواند به کاهش سفتی و اندازه‌ی کلوئید کمک کند. کرایوسرجری معمولاً برای کلوئیدهای کوچک‌تر بهترین اثر را دارد. از آنجا که استفاده از ترکیب چند روش درمانی معمولاً بهترین نتیجه را در درمان کلوئید به همراه دارد، ممکن است کرایوسرجری (انجماد درمانی) پس از جراحی کلوئید انجام شود. کرایوسرجری معمولاً حدود دو هفته پس از کشیدن بخیه‌ها انجام میشود. این کار می‌تواند به کاهش تشکیل بافت اسکار جدید کمک کند. کرایوسرجری همچنین پیش از (یا پس از) تزریق کورتیکواستروئیدها نیز توصیه میشود. انجام کرایوسرجری می‌تواند اندازه‌ی کلوئید را کاهش دهد و در نتیجه اثربخشی تزریق‌ها را افزایش دهد. متخصصان پوست دریافته‌اند بیمارانی که سه نوبت یا بیشتر کرایوسرجری انجام داده‌اند، معمولاً بهترین نتایج را کسب می‌کنند.
درمان با لیزر
لیزر می‌تواند ارتفاع (برآمدگی) کلوئید را کاهش داده و رنگ آن را کمرنگ‌تر کند. این روش معمولاً همراه با سایر درمان‌ها مانند سری تزریق‌های کورتیکواستروئید یا فشار موضعی به‌کار میرود.
درمان با پرتو (رادیوتراپی)
بیش از صد سال است که از پرتودرمانی برای جلوگیری از رشد مجدد کلوئید پس از درمان‌هایی مانند جراحی استفاده میشود. گاهی اوقات پرتو تنها روش درمانی مورد استفاده است، هرچند امروزه این روش به‌تنهایی کمتر به‌کار میرود. در حالی که پرتودرمانی می‌تواند مفید باشد، این روش معایبی نیز دارد. ممکن است به پوست آسیب برساند و باعث پوسته‌ریزی، خارش، و تغییر دائمی رنگ پوست شود. همچنین گزارش‌هایی وجود داشته است از بیمارانی که سالها پس از دریافت پرتودرمانی برای درمان کلوئید، دچار سرطان شده‌اند.
متخصصان پوست این گزارش‌ها را بسیار جدی تلقی کردند. با این حال، این گزارش‌ها فاقد جزئیات حیاتی مانند میزان دقیق پرتوی دریافتی هر بیمار و اقدامات حفاظتی انجام‌شده برای محافظت از بدن بودند. به همین دلیل، متخصصان پوست با انکولوژیست‌ها (پزشکان متخصص سرطان) مشورت کردند تا اطلاعات بیشتری کسب کنند. بررسی‌ها نشان داد نوعی درمان به نام پرتودرمانی سطحی می‌تواند پس از جراحی کلوئید (یا پس از درمانی دیگر) برای کاهش خطر بازگشت کلوئید به‌کار رود. این روش زمانی مناسب و ایمن است که اقدامات احتیاطی لازم برای کاهش خطر سرطان انجام شود؛ از جمله استفاده از دوز مناسب پرتو و محافظت از نواحی بدن که نیازی به پرتو ندارند.
لیگاتور (بستن با نخ جراحی)
اگر بتوان نخ جراحی را به دور کلوئید بست، متخصص پوست ممکن است این روش را پیشنهاد کند. نخ جراحی به‌تدریج به درون کلوئید فرو میرود و در نهایت ممکن است باعث جدا شدن آن شود. بیمار باید هر دو تا سه هفته یک‌بار نخ جدیدی را به دور کلوئید ببندد.
درمانهای جدید و نوآورانه برای کلوئید
در حال حاضر هیچ درمانی وجود ندارد که بتواند به‌طور قطعی و در همه‌ی بیماران کلوئید را از بین ببرد. آنچه برای یک بیمار مؤثر است، ممکن است برای دیگری بی‌تأثیر باشد. هیچ درمانی وجود ندارد که بتواند بازگشت کلوئید را در تمام موارد به‌طور کامل پیشگیری کند. به همین دلیل، متخصصان پوست در تلاش‌اند تا بهتر دریابند چه عواملی باعث ایجاد کلوئید می‌شوند و چگونه می‌توان درمانهای مؤثرتری برای آن توسعه داد. هرگز مانند امروز، این‌همه گزینه‌ی درمانی جدید در دست تحقیق و توسعه نبوده است. اگر یکی از درمانهای جدید بتواند به شما کمک کند، متخصص پوست ممکن است در مورد آن با شما گفت‌وگو کند، به‌ویژه اگر درمانهای دیگر برای شما مؤثر نبوده‌اند.
نحوه‌ی مراقبت از پوست پس از درمان می‌تواند تفاوت ایجاد کند. حتماً دستورالعمل مراقبت در منزل را که متخصص پوست به شما میدهد، دنبال کنید. همچنین باید به برنامه‌ی درمانی خود پایبند باشید و تمام جلسات درمانی توصیه‌شده را انجام دهید. نکته‌ی مهم دیگر این است که اگر قبلاً دچار کلوئید بوده‌اید، ممکن است در آینده دوباره اسکار کلوئیدی جدیدی ایجاد شود.
چگونه از ایجاد کلوئید پیشگیری کنیم؟
اگر پوست شما مستعد کلوئید است، همیشه نمی‌توان از تشکیل آن جلوگیری کرد. با این حال، با رعایت برخی اقدامات احتیاطی، می‌توانید خطر بروز آن را کاهش دهید. در ادامه چهار علت شایع ایجاد کلوئید و توصیه‌های متخصصان پوست برای پیشگیری (یا دست‌کم کاهش اندازه‌ی آن) آورده شده است.
1) پیرسینگ (سوراخ کردن پوست)
گوش یکی از شایع‌ترین نواحی برای ایجاد کلوئید است. اگر شما یا یکی از خویشاوندان نزدیکتان پیش‌تر دچار کلوئید شده‌اید، ممکن است پس از سوراخ کردن هر بخشی از گوش، کلوئید ایجاد شود. بهترین روش برای پیشگیری از کلوئید، پرهیز از انجام پیرسینگ در هر قسمت از گوش است. پیرسینگ در سایر نواحی پوست نیز می‌تواند موجب تشکیل کلوئید شود. اگر همچنان تصمیم دارید پیرسینگ انجام دهید، موارد زیر می‌تواند خطر ایجاد کلوئید را کاهش دهد. به دقت وضعیت گوش‌های خود را پس از پیرسینگ زیر نظر بگیرید. اگر متوجه ضخیم شدن پوست لاله‌ی گوش شدید، در صورت اقدام سریع ممکن است بتوانید از تشکیل کلوئید جلوگیری کنید. به محض مشاهده‌ی اولین نشانه‌ی ضخیم شدن، فوراً گوشواره را خارج کرده و گوشواره‌ی فشاری استفاده کنید. دختری که در این تصویر دیده میشود، پس از پیرسینگ گوش دچار کلوئید شده است؛ ممکن بود از ایجاد این کلوئید پیشگیری شود اگر بلافاصله پس از احساس ضخیم شدن پوست، از گوشواره‌ی فشاری استفاده می‌کرد. می‌توانید گوشواره‌های فشاری را به‌صورت آنلاین تهیه کنید. برای دستیابی به بهترین نتیجه، باید به‌محض شروع ضخیم شدن پوست استفاده از گوشواره‌ی فشاری را آغاز کنید و آن را روزانه حداقل ۱۲ ساعت (و ترجیحاً ۲۰ ساعت) به مدت ۴ تا ۶ ماه بپوشید. از آنجا که نمی‌توان هم‌زمان گوشواره‌ی معمولی را زیر گوشواره‌ی فشاری استفاده کرد، سوراخ جدید ممکن است بسته شود. متخصصان پوست هشدار می‌دهند که از انجام دوباره‌ی پیرسینگ خودداری کنید، زیرا ممکن است مجدداً کلوئید ایجاد شود.
2) تاتو یا اقدامات زیبایی (Cosmetic procedures)
تمام این روش‌ها باعث آسیب به پوست می‌شوند، به همین دلیل اگر مستعد تشکیل کلوئید باشید، ممکن است پس از انجام آنها دچار کلوئید شوید. بهترین روش برای پیشگیری از کلوئید این است که از انجام تاتو و اقدامات زیبایی صرف‌نظر کنید. اگر با وجود این، تمایل قطعی به انجام آن دارید، در ادامه روش‌هایی برای کاهش خطر آورده شده است. ابتدا یک نقطه‌ی آزمایشی را امتحان کنید.
برای آزمایش تتو یا یک اقدام زیبایی، با ناحیه‌ای کوچک شروع کنید. به‌عنوان مثال، اگر قصد دارید تتو بزنید، ابتدا یک تتوی کوچک انجام دهید. اگر نگران هستید که یک اقدام زیبایی ممکن است باعث ایجاد گوشت اضافه (کلوئید) شود، حتماً این موضوع را به متخصص پوست یا پزشک دیگری که قرار است این اقدام را انجام دهد اطلاع دهید. ممکن است پزشک شما روش درمانی دیگری را توصیه کند یا ابتدا یک ناحیه‌ی کوچک را به‌صورت آزمایشی انجام دهد. با شروع از ناحیه‌ای کوچک، می‌توانید پوست را از نظر ضخیم شدن تحت نظر بگیرید، زیرا ضخیم شدن پوست اولین نشانه‌ی ایجاد کلوئید است. اگر پوست در ناحیه‌ی آزمایشی شروع به ضخیم شدن کرد، باید فوراً از پوشش فشاری استفاده کنید. فشار می‌تواند از تبدیل شدن پوست ضخیم‌شده به گوشت اضافه جلوگیری کند. برای اینکه این روش مؤثر باشد، باید به‌محض مشاهده‌ی ضخیم شدن پوست، فشار را آغاز کنید. متخصص پوست می‌تواند پوشش فشاری متناسب با شما را تهیه کند. افزودن روش درمانی دیگر، مانند تزریق کورتیکواستروئیدها، نیز می‌تواند مؤثر باشد.
3) جراحی، از جمله جراحی‌های دندانپزشکی
گوشت اضافه ممکن است روی پوست یا حتی درون دهان ایجاد شود. زمانی که نیاز به جراحی دارید، رعایت نکات زیر می‌تواند خطر ایجاد کلوئید را کاهش دهد:
- پیش از جراحی، به جراح خود اطلاع دهید که شما یا یکی از بستگان نزدیکتان سابقه‌ی ایجاد گوشت اضافه دارید. جراح ممکن است بتواند اقدامات احتیاطی خاصی انجام دهد تا خطر ایجاد کلوئید کاهش یابد. انجام درمانهای مخصوص پس از جراحی نیز می‌تواند مفید باشد.
- به دقت ناحیه‌ی بخیه و جای زخم را پس از جراحی زیر نظر بگیرید. اگر متوجه ضخیم شدن آن شدید، فوراً با متخصص پوست تماس بگیرید. متخصص پوست ممکن است بتواند از تبدیل شدن پوست ضخیم‌شده به گوشت اضافه جلوگیری کند.
4) آسیب‌های پوستی
حتی یک زخم سطحی مانند خراش یا گزش حشره نیز می‌تواند منجر به ایجاد گوشت اضافه شود. اگر قبلاً دچار کلوئید شده‌اید یا در خانواده‌تان این سابقه وجود دارد، مراقبت صحیح از زخم می‌تواند به پیشگیری از آن کمک کند. در ادامه، توصیه‌های متخصصان پوست آورده شده است:
وسایل مورد نیاز:
بهتر است وسایل زیر را در دسترس داشته باشید:
- گاز استریل آغشته به وازلین (petrolatum gauze) یا پانسمان زخم هیدروژل
- ورقه‌های ژل سیلیکون یا ژل سیلیکون
- ضدآفتاب با SPF حداقل ۳۰، دارای محافظت وسیع‌الطیف (broad-spectrum) و مقاوم در برابر آب
در صورت آسیب به پوست، مراحل زیر را دنبال کنید:
- زخم را فوراً با آب و صابون بشویید.حتی یک زخم جزئی نیز به این مراقبت نیاز دارد.
تمیز نگه داشتن زخم به کاهش احتمال ایجاد اسکار کمک میکند. استفاده از صابون و آب لوله‌کشی یا محلول سالین، بدون خشک کردن بیش از حد زخم، آن را تمیز میکند.
از استفاده از پراکسید هیدروژن، الکل یا ید خودداری کنید، زیرا این مواد می‌توانند زخم را خشک کرده و روند ترمیم را مختل کنند. - ناحیه را با پانسمان هیدروژل یا گاز استریل آغشته به وازلین بپوشانید.
باید زخم را مرطوب نگه دارید، زیرا رطوبت به بهبود سریعتر آن کمک میکند. - هر روز زخم را بهآرامی تمیز کرده و پانسمان را تعویض کنید.
در هنگام شست‌وشو، از سایش یا فشار زیاد خودداری کنید، زیرا این کار می‌تواند موجب ایجاد اسکار شود.
اگر زخمی شدید مانند سوختگی عمیق دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا بهترین نتیجه‌ی درمانی حاصل شود.
- پس از تشکیل دلمه، از ورقه‌های ژل سیلیکون یا ژل سیلیکون استفاده کنید.
می‌توانید این محصولات را بدون نسخه از داروخانه تهیه کنید. این روش می‌تواند از ایجاد گوشت اضافه جلوگیری کند. برای بهترین نتیجه، باید هر روز ورقه یا ژل جدید را روی ناحیه بمالید. لازم است این کار را به مدت حدود شش ماه ادامه دهید. اگر تا آن زمان زخم بزرگ‌تر نشده باشد، معمولاً می‌توانید استفاده را متوقف کنید. اگر مطمئن نیستید چه زمانی باید متوقف کنید، با متخصص پوست دارای بورد تخصصی مشورت کنید.
- ناحیه‌ی آسیب‌دیده را از نور خورشید محافظت کنید.
پس از بهبود زخم، گوشت اضافه فوراً ظاهر نمیشود؛ زیرا کلوئیدها معمولاً بهمرور زمان ایجاد می‌شوند.
اشعه‌ی فرابنفش خورشید می‌تواند رنگ اسکار را تیره‌تر کرده و روند بهبود را کند کند، بنابراین محافظت از ناحیه در برابر آفتاب اهمیت زیادی دارد. پوشاندن ناحیه با لباس بهترین روش است، اما اگر این کار ممکن نیست، حتماً از ضدآفتاب استفاده کنید. اگر پوست شما قهوه‌ای یا تیره است، متخصصان پوست توصیه می‌کنند از ضدآفتاب‌های رنگی استفاده کنید تا ردی سفید روی پوست باقی نماند. برای اثربخشی مطلوب، باید ضدآفتاب را ۱۵ دقیقه پیش از قرار گرفتن در معرض آفتاب بمالید. ضدآفتاب باید دارای SPF ۳۰ یا بالاتر، محافظت وسیع‌الطیف و مقاومت در برابر آب باشد.
چگونه پزشک متخصص انتخاب کنیم؟
در انجام یک رویه یا پروسیجر زیبایی، چه جراحی و چه غیر جراحی، می‌توان انتخاب صحیح پزشک را مهم‌ترین عامل رضایت و موفقیت از آن پروسیجر زیبایی دانست. گاهی ممکن است ما تمایل به انجام یک رویه زیبایی داشته باشیم و با مراجعه به پزشک متخصص متوجه شویم که اصلاً گزینه مناسبی برای آن روش نیستیم.
احتمالاً در مسیر جستجو و انتخاب پروسیجر مورد نظرمان با نام چند پزشک آشنا خواهیم شد؛ باید اطلاعات مربوط به تخصص آن پزشکانِ محترم را فقط از طریق سامانه جستجوی اعضاء نظام پزشکی استعلام بگیریم زیرا هنوز هیچ منبع رسمی دیگری در ایران وجود ندارد که به صورت صحیح تخصص‌های دقیق پزشکان محترم در آن ذکر شده باشد.
به یاد داشته باشیم که امن‌ترین محل برای استعلام تخصص درمانگران محترم از همین سامانه است. پروفایل‌های شبکه‌های اجتماعی و عناوین درج شده در آنها، وب‌سایت‌ها و عناوین درج شده در آنها، حتی در وب‌سایت زیست‌لاین و ... منبع جامع و مناسبی برای استعلام تخصص صحیح پزشکان نیستند. به عنوان مثال ممکن است ما در روندِ انتخاب پروسیجر زیباییمان متمایل شویم از فردی که پزشک زیبایی است کمک بگیریم اما زمانی که اطلاعات ایشان را در سازمان نظام پزشکی استعلام بگیریم عنوان دیگری را مشاهده کنیم؛ زیرا هنوز در ایران تخصصی به نام پزشک زیبایی وجود ندارد و عنوان پزشک زیبایی همسو با مدارک دانشگاهی نیست.
پس خواهشمندیم برای استعلام نام پزشک و تخصص ایشان به سامانه جستجوی اعضاء نظام پزشکی مراجعه کنید.
مطالب این سایت صرفاً جهت اطلاع‌رسانی است و نباید به عنوان جایگزینی برای تشخیص، تجویز یا درمان پزشکی در نظر گرفته شود. برای مشکلات پزشکی، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.
دیدگاه کاربران