چرا چهره من نامتقارن است؟ امری طبیعی یا غیر طبیعی؟
دلیل اینکه صورت من نامتقارن است چیست؟ ایا واقعا گاهی عدم تقارن من را منحصر به فرد می‌کند؟ در این مقاله به عدم تقارن صورت پرداخته خواهد شد و راه‌های پیشنهادی جراحان برای عدم تقارن‌های شدید را خواهید خواند.
صورت هر فرد منحصربه‌فرد است و کمتر کسی صورت کاملاً متقارن دارد. در واقع، مطالعات علمی نشان داده‌اند که بیشتر افراد در چهره خود درجاتی از عدم تقارن دارند که معمولاً طبیعی و بی‌خطر است. با این حال، در برخی موارد نامتقارن بودن صورت میتواند به دلایل ژنتیکی، مشکلات رشدی، آسیب‌ها یا حتی افزایش سن ایجاد شود.
به عارضه‌ای که در آن ویژگی‌های ظاهری اعضای دو طرف صورت کاملاً یکسان نباشد، عدم تقارن گفته می‌شود. این عارضه تا حدی طبیعی است، زیرا تقریباً همه افراد درجاتی از عدم تقارن را در صورت خود دارند و دلیلی برای نگرانی در این خصوص وجود ندارد. برخی مطالعات نشان می‌دهد که عدم تقارنِ طبیعی، میتواند نرمال و مطلوب هم باشد؛ با این حال ممکن است چهره برخی از افراد نسبت به دیگران عدم تقارن محسوس‌تری داشته باشند. عواملی مانند افزایش سن، برخورد ضربه به صورت و عادات روزمره مانند سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض نور خورشید، ممکن است به عدم تقارن غیرطبیعی منجر شود.
بر این اساس بسیاری از افراد صورت نامتقارن دارند و این نامتقارنی میتواند از بسیار خفیف تا شدید متغیر باشد. در یک صورت نامتقارن، اجزای صورت دقیقاً در یک خط قرار نمی‌گیرند یا تصویر آینه‌ای دو طرف صورت ایجاد نمی‌شود. در برخی موارد، این موضوع بیشتر به چشم می‌آید و میتواند با آسیب‌دیدگی، افزایش سن یا شرایط دیگر مرتبط باشد.
با این حال، مشاهده عدم تقارنی که به تازگی اتفاق افتاده است، میتواند نشانه یک بیماری زمینه‌ای جدی مانند سکته مغزی یا فلج بل باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد برخی از علل عدم تقارن در اجزای صورت و همچنین درمان آن‌ها، ادامه این مقاله را همراه با زیست‌لاین مطالعه کنید.
عدم تقارن صورت چیست؟
عدم تقارن صورت وضعیتی است که در بیشتر افراد تا حدی وجود دارد. وقتی عدم تقارن صورت بیشتر نمایان باشد، میتواند بر زندگی روزمره شما تأثیر بگذارد یا نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای جدی‌تر باشد. عدم تقارن صورت میتواند بر ظاهر فیزیکی شما اثر بگذارد و حرکت بینی، دهان و چشم‌ها را محدود کند. این وضعیت میتواند به شکل‌های زیر دیده شود:
- عقب‌رفتگی گونه
- جابه‌جایی چشم
- پایین‌افتادگی ابرو
- برجستگی استخوان ابرو و پیشانی
- انحرافات بینی
اگر فکر می‌کنید که عدم تقارن صورت دارید و این موضوع بر سلامت یا عملکرد صورت شما اثر گذاشته است، باید برای تشخیص دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید. ممکن است به‌صورت ظاهری مشخص باشد که صورت شما نامتقارن است، اما این موضوع همچنین میتواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد. آزمایش‌های ذهنی و عینی همراه با تحلیل سریع و اختصاصی ژن‌ها میتواند اطلاعاتی را در اختیار پزشک شما قرار دهد تا در مورد یک برنامه درمانی تصمیم‌گیری کند.
متقارن بودن صورت در عکس
خیلی‌ها وقتی عکس خودشان را می‌بینند، متوجه می‌شوند که یک سمت صورت‌شان با سمت دیگر تفاوت دارد. دلیلش این است که دوربین، تصویر شما را با زاویه، نور و حتی لنز متفاوت ثبت می‌کند. حتی چهره‌های سالم و زیبا هم در عکس‌ها کمی نامتقارن به نظر می‌رسند. پس این موضوع همیشه نشانه مشکل پزشکی نیست. اگر نامتقارن بودن همراه با درد، مشکل جویدن یا تغییر ناگهانی ظاهر باشد، مراجعه به پزشک ضروری است.
دلایلِ عدم تقارن صورت چیست؟
برخی از علل وجود عدم تقارن در اجزای صورت عبارتند از:
ژنتیک
گاهی اوقات چهره نامتقارن در نتیجه عوامل ژنتیکی اتفاق میفتد. معمولاً سایر اعضای خانواده افرادی که دارای چهره نامتقارن هستند نیز ویژگی‌های مشابهی دارند. ویژگی‌های نامتقارن ناشی از عوامل ژنتیکی معمولاً نگران کننده نیستند. برخی از بیماری های ژنتیکی مانند شکاف کام و لب، هم ممکن است باعث عدم تقارن صورت شوند.
افزایش سن
یک مطالعه روی ۲۰۰ نفر با استفاده از فناوری تصویربرداری دیجیتال سه‌بعدی نشان داد که بین سن و عدم تقارن صورت، ارتباط قوی وجود دارد؛ به این ترتیب که صورت افراد مسن‌تر، بسیار نامتقارن‌تر از صورت افراد جوان‌تر بود. اگرچه هر بخش از صورت میتواند نامتقارن شود، اما پژوهشگران دریافتند تغییرات مرتبط با سن در تقارن صورت معمولاً بر دو سوم پایینی صورت از ابروها تا چانه تأثیر می‌گذارد. با این حال، این تغییرات اثر منفی بر سلامت شرکت‌کنندگان نداشت. ایجاد عدم تقارن در صورت یک بخش طبیعی از روند پیری است. همان‌طورکه می‌دانید رشد استخوان‌ها در دوران بلوغ متوقف می‌شود ولی رشد غضروف‌ها ادامه دارد در نتیجه، گوش‌ها و بینی افراد به رشد خود ادامه می‌دهند که منجر به تغییراتی در صورت می‌شود. هم چنین بافت‌های نرم صورت نیز شروع به شل شدن می‌کنند.
سبک زندگی
سبک زندگی میتواند در به وجود آمدن چهره نامتقارن دخیل باشد، به عنوان مثال، سیگار کشیدن صورت را در معرض سموم مختلف قرار می‌دهد و میتواند باعث بروز برخی مشکلات عروقی شود. قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV)نیز میتواند باعث ایجاد چهره نامتقارن شود. آسیب‌های ناشی از تابش نور خورشید به ندرت به طور یکنواخت در سراسر صورت اتفاق می‌افتد و در اغلب موارد یک طرف صورت را بیشتر از طرف دیگر تحت تأثیر قرار دهد. در سال 2014 یک مطالعه که روی 147 جفت دوقلو انجام شد که نشان داد که عواملی مانند وضعیت قرارگیری صورت فرد در هنگام خواب و سیگار کشیدن می‌توانند در ایجاد عدم تقارن در صورت نقش مهمی داشته باشند.
سایر عوامل مرتبط با سبک زندگی که میتواند به ایجاد عدم تقارن در صورت کمک کند عبارتند از:
- خوابیدن روی شکم یا با صورت روی بالش
- داشتن وضعیت بدنی نامناسب
- تکیه دادن صورت به دست در هنگام خواب
میکروزومیای کرانیوفاسیال
بیماری مادرزادی است یعنی از زمان تولد ایجاد می‌شود. میکروزومیای کرانیوفاسیال مانع رشد کامل نیمی از صورت در دوران جنینی می‌شود. در این بیماری، علائم عدم تقارن صورت به‌صورت فیزیکی بروز می‌کنند و معمولاً نواحی زیر از سر و صورت را درگیر می‌کنند:
- گوش‌ها ممکن است به شکل تفاوت جزئی در شکل گوش یا نبود کامل یک گوش دیده شود.
- کانال‌های گوش ممکن است رشد نیافته یا غایب باشند که میتواند بر شنوایی اثر بگذارد.
- فک پایین (ماندیبل) ممکن است بدشکل باشد، به‌طوری‌که چانه به یک سمت متمایل شود یا بایت (روی‌هم‌آمدن دندان‌ها) نامنظم باشد.
- اعصاب صورت هر عصب صورت شاخه‌های متعددی دارد که حرکات صورت را امکان‌پذیر می‌سازند. ممکن است یک عصب یا گروهی از اعصاب درگیر شوند که میتواند مانع حرکت بخشی از صورت شود.
- چشم‌ها یا حفره‌های چشمی ممکن است کوچک‌تر از حد طبیعی باشند یا به‌طور کامل وجود نداشته باشند.
فرد مبتلا به میکروزومیای کرانیوفاسیال معمولاً توسط یک تیم درمانی شامل ارتودنتیست، دندانپزشک، جراح گوش و حلق و بینی، گفتاردرمانگر و جراح پلاستیک تحت درمان قرار می‌گیرد.
ضربه
آسیب‌های وارد آمده به صورت در دوران کودکی یا بزرگسالی میتواند باعث ایجاد عدم تقارن در صورت شود. اتفاقاتی مانند شکستگی بینی، جراحات عمیق یا تصادف با خودرو میتواند باعث آسیب به صورت شود.
کارهای مربوط به دندانپزشکی
استفاده از دندان مصنوعی یا انجام روکش دندان ممکن است خطوط صورت را تغییر دهد. کشیدن دندان هم میتواند در ظاهر عضلات صورت تغییراتی به وجود آورد. در واقع، با توجه به مطالعه قبلی ذکر شده در سال 2014 که دوقلوهای همسان را مورد بررسی قرار داد کشیدن دندان یک عامل مهم برای عدم تقارن صورت است.
سکته
افتادگی صورت میتواند نشانه سکته مغزی باشد که یک وضعیت اورژانسی است. سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به مغز کاهش یابد و افراد ممکن است به این دلیل دچار عدم تقارن ناگهانی صورت شوند.
سایر علائم سکته مغزی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در صحبت کردن
- سر درد شدید ناگهانی
- بی‌حسی و ضعف در دست‌ها و پاها
- اگر لبخند فردی به طور ناگهانی نامتقارن شود یا یک طرف صورت وی بی‌حس شود، باید فوراً او را به پزشک برسانید.
فلج اکتسابی صورت و فلج بل
این بیماری مادرزادی نیست. ممکن است به دلیل تومورها، آسیب‌دیدگی یا فلج بل دچار ضعف یا فلج در اعصاب صورت شوید. فلج بل معمولاً عارضه یک عفونت ویروسی است که به عصب صورت آسیب می‌زند و اغلب یک سمت صورت را فلج می‌کند. با گذشت زمان، سمت درگیر ممکن است دوباره عملکرد خود را بازیابد. اگر فلج باقی بماند، ممکن است جراحی لازم باشد
فلج بل فلج اعصاب صورت است که معمولاً باعث افتادگی یک طرف صورت می‌شود. عدم تقارن ناشی از فلج بل به این دلیل اتفاق می‌افتد که توانایی حرکت یک سمت صورت محدود یا حذف می‌شود. علت این عارضه در حال حاضر ناشناخته است، اما ممکن است به وارد آمدن ضربه، آسیب عصبی یا عوارض ناشی از عفونت‌های ویروسی مرتبط باشد.
فلج مادرزادی عصب صورت
این یک بیماری مادرزادی است که یک یا هر دو عصب اصلی صورت را درگیر می‌کند. این اعصاب کنترل بسیاری از عضلات صورت را بر عهده دارند و به حرکت آن کمک می‌کنند. وقتی هر دو طرف صورت تحت‌تأثیر فلج عضلانی مادرزادی قرار گیرند، سندرم موبیوس ممکن است ایجاد شود. فلج مادرزادی عصب صورت میتواند بر اثر آسیب هنگام تولد یا مشکلات تکاملی رخ دهد:
- وقتی به دلیل مشکلات تکاملی ایجاد شود: فرد ممکن است در بالا بردن ابروها، بستن چشم‌ها، خوردن، لبخند زدن در یک طرف صورت و انجام حرکات مشابه مشکل داشته باشد. دشواری در بستن چشم‌ها میتواند منجر به تحریک یا حتی زخم‌های قرنیه شود.
- وقتی به دلیل آسیب هنگام تولد رخ دهد: در ۹۰٪ موارد خودبه‌خود بهبود می‌یابد. اگر باقی بماند، ممکن است کودک نیاز به جراحی برای اتصال انتهای عصب‌ها یا پیوند عصب برای بازگرداندن عملکرد داشته باشد.
راه‌های درمان فلج مادرزادی عصب صورت شامل:
- ممکن است یک وزنه کوچک به‌صورت جراحی روی پلک بالا قرار داده شود تا بسته شدن آن امکان‌پذیر شود و در نتیجه از قرنیه در برابر عفونت محافظت کند.
- ممکن است یک عضله از صورت یا از بخش دیگری از بدن به گوشه دهان منتقل شود. اگر این انتقال به‌درستی انجام شود، عصب‌ها، عضلات، وریدها و سرخرگ‌های منتقل‌شده به بازگرداندن لبخند فرد کمک خواهند کرد.
تورتیکولی
تورتیکولی که با نام گردن پیچ خورده یا کج گردنی نیز شناخته می‌شود، به موقعیت غیرعادی عضلات گردن اشاره دارد که باعث کج شدن سر می‌شود. گاهی اوقات تورتیکولی در دوره جنینی و در رحم مادر رخ می‌دهد و در نتیجه نوزاد با عدم تقارن صورت متولد می‌شود. براساس برخی منابع، از هر 100 نوزاد 3 نفر به این بیماری مبتلا می‌شوند. ضعف بینایی در یک چشم هم ممکن است باعث تورتیکولی شود؛ در این شرایط فرد گردن خود را برای دید بهتر به یک سو خم می‌کند و بر اثر تکرار این عمل، عضلات یک سمت گردن ضعیف‌تر می‌شوند. بسیاری از موارد تورتیکولی موقتی هستند و علائم به مرور زمان از بین می‌روند.
عدم تقارن صورت در بلوغ
دوران بلوغ یکی از حساس‌ترین دوره‌های رشد صورت است. در این زمان، استخوان‌ها و دندان‌ها با سرعت رشد می‌کنند و ممکن است صورت برای مدتی نامتقارن به نظر برسد. اغلب این تغییرات با تکمیل رشد برطرف می‌شوند. اما اگر عدم تقارن شدید باشد، ارتودنسی یا مداخلات دندانپزشکی لازم می‌شود.
عدم تقارن صورت چقدر رایج است؟
طبق مطالعه ای که در سال 2015 انجام شد، عدم تقارن صورت در کل جمعیت رایج است. در این مقاله به مطالعات قبلی اشاره شده است که بر اساس آن 12 تا 37 درصد از بیماران کاندید ارتودنسی در ایالات متحده دارای صورت نامتقارن هستند هنگامی که محققان رادیوگرافی بیماران را ارزیابی کردند، دریافتند که شیوع آن بیش از 50 درصد است. این آمار میتواند نشان دهد که عدم تقارن بیشتر از آن چیزی رایج است که مردم فکر می‌کنند.
پیش از انجام هرگونه اقدام درمانی برای عدم تقارن صورت، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید. همان‌طور که در این مقاله اشاره شد، بخشی از عدم تقارن صورت کاملاً طبیعی است و جای نگرانی ندارد.
درمان‌های پیشنهادی برای عدم تقارن چیست؟
چهره نامتقارن معمولاً نیازی به درمان یا مداخله پزشکی ندارد خصوصاً اگر عدم تقارن به دلایل ژنتیکی یا افزایش سن باشد. در بسیاری از موارد، ویژگی‌های نامتقارن صورت حتی ممکن است یک خصوصیت منحصر به فرد برای چهره باشد، با این حال، اگر فردی به دلیل چهره نامتقارن از ظاهر خود ناراضی باشد، میتواند از برخی از درمان‌های زیبایی استفاده کند.
فیلرها
استفاده از فیلرها میتواند به عدم تقارن ناشی از عدم تعادل بافتی یا ضعف عضلانی کمک کند. با این حال، اثرات آن‌ها دائمی نیست و پس ازمدتی از بین می‌رود. بوتاکس هم یک روش درمانی پرطرفدار و غیرتهاجمی است. اغلب برای لیفت ابروهای نامتقارن و درمان چین و چروک‌هایی که در یک سمت صورت وجود دارد از بوتاکس استفاده می‌کنند.
ایمپلنت‌های صورت
اگر فردی به دلیل ساختار اسکلتی، چهره‌ای نامتقارن دارد، ایمپلنت صورت میتواند کمک کننده باشد. معمولاً جراحان از ایمپلنت برای ایجاد تعادل در صورت استفاده می‌کنند. طبق گفته انجمن جراحان پلاستیک آمریکا، جراحان این روش را برای تقویت گونه‌ها، چانه و فک انجام می‌دهند.
ایمپلنت صورت دائمی است و انواع مختلفی دارد، از جمله:
- سیلیکون
- ژل
- پلاستیک
- فلزات
- پروتئین
جراحی بینی
رینوپلاستی یا جراحی بینی میتواند ظاهری متقارن به بینی بدهد. جراحان معمولاً از این روش برای انجام یکی از موارد زیر استفاده می‌کنند:
- کمک به تنفس بهتر
- اصلاح شکستگی بینی
- تغییر ظاهر شکل بینی
نتایج جراحی بینی معمولاً دائمی است. با این حال، ممکن است با گذشت زمان بینی شروع به بازیابی شکل پیشین خود کند.
به طور کلی جراحی پلاستیک یکی از روش‌های رایج برای اصلاح عدم تقارن صورت است. این روش میتواند برای افرادی مناسب باشد که خواستار ظاهر متقارن هستند، اما در غیر این صورت مشکل دیگری ندارند. در موارد عدم تقارن مرتبط با افزایش سن، از ایمپلنت‌های بافت نرم و حجم‌دهنده‌ها می‌توان برای حمایت از ساختارهای صورت و بازگرداندن ظاهر جوان استفاده کرد. پس از هر یک از این جراحی‌ها، ممکن است بسته به توصیه پزشک، نیاز باشد چند شب در بیمارستان بستری شوید یا نشوید. احتمالاً طی چند روز پس از عمل، درد و تورم خواهید داشت، اما این علائم باید طی چند هفته خودبه‌خود برطرف شوند. اگر چنین نشد، باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
درمان‌های خانگی
چهره نامتقارن یک عارضه رایج است و در اغلب موارد دلیلی بر وجود مشکل در سلامتی فرد نیست. با این حال، برخورداری از چهره نامتقارن ممکن است منجر به پایین آمدن اعتماد به نفس شود. افرادی که ویژگی‌های نامتقارن جزئی دارند ممکن است بتوانند از روش‌های معمول استفاده کنند تا ظاهری متقارن‌تر به صورت خود ببخشند مانند آرایش‌کردن
آرایش‌کردن
اگر شخصی نگران ویژگی‌های نامتقارن صورت خود است، برای دستیابی به ظاهری متعادل میتواند از آرایش استفاده کند. تکنیک‌های آرایش مانند کانتورینگ و هایلایت می‌توانند به کاهش عدم تقارن کمک کنند. آموزش‌های آنلاین زیادی در این زمینه وجود دارد. برخی از تکنیک‌های آرایش مو نیز می‌توانند تا حدودی عدم تقارن چهره را پوشش دهند.
درجاتی از عدم تقارن صورت طبیعی و رایج است. اما اگر این موضوع ناگهانی ایجاد شود یا همراه با مشکلاتی مثل درد، مشکل در حرکت صورت یا اختلال در بینایی و جویدن باشد، باید حتماً با پزشک مشورت کنید. برای بهبود ظاهر، روش‌های ساده مثل مراقبت از پوست، ورزش صورت و سبک زندگی سالم مؤثر هستند، اما درمان‌های تخصصی تنها با کمک پزشک امکان‌پذیر است.
آیا تمرینات صورت میتواند برای درمان عدم تقارن چهره مؤثر باشد؟
برخی مدعی هستند که حرکات ورزشی صورت میتواند به ایجاد چهره‌ای جوان و متقارن‌تر کمک کند. با این حال، هیچ تحقیق بالینی برای اثبات آن انجام نشده است. طرفداران این نظریه بر این باور هستند که حرکات ورزشی صورت میتواند به درمان عدم تقارن ناشی از ضعف عضلانی کمک کند.
خلاصه مطالب
برخورداری از یک چهره نامتقارن هم طبیعی و هم معمول است و اغلب نتیجه عوامل ژنتیکی، افزایش سن یا عادات روزمره فرد است.در بسیاری از مواقع تنها خود فرد متوجه عدم تقارن صورت خود می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که عدم تقارن حتی ممکن است یک ویژگی مطلوب باشد و چهره شخص را منحصر به فرد کند. در برخی موارد، یک بیماری زمینه‌ای باعث عدم تقارن صورت شود و درمان آن میتواند به کاهش آن کمک کند. اگر عدم تقارن صورت به طور ناگهانی ظاهر شد یا باعث ناراحتی یا اشکال در سلامتی فرد شد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
مطالب این سایت صرفاً جهت اطلاع‌رسانی است و نباید به عنوان جایگزینی برای تشخیص، تجویز یا درمان پزشکی در نظر گرفته شود. برای مشکلات پزشکی، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.
دیدگاه کاربران